Miód pszczeli jest jedną z najwartościowszych substancji odżywczych, jakich dostarcza nam natura.
Apiterapia – jest to metoda profilaktyki i leczenia przy pomocy produktów pszczelego pochodzenia. Mogą tu być użyte tylko produkty pszczele, a także preparaty wykonane z częściowym ich udziałem.
Jedną z cenniejszych właściwości miodu dla człowieka, jest jego działanie na bakterie chorobotwórcze. Przede wszystkim wymienić tutaj wypada ziarniaki Gram-dodatnie, takie jak gronkowce i paciorkowce oraz pałeczki Gram-ujemne. Poza tym miód działa na laseczki wąglika, prątki gruźlicy, rzęsistka pochwowego oraz chorobotwórcze dla człowieka grzyby drożdżoidalne z rodzaju Candida. Dodawany do napojów, potraw wzmacnia organizm poprawiając naturalną odporność na choroby i infekcje. Zalecany jest szczególnie w stanach wyczerpania, osłabienia po operacjach, kuracjach antybiotykowych. Zwiększa ilość czerwonych krwinek, przyspiesza rekonwalescencję, usuwa zmęczenie. Miód wzmaga także działanie wszystkich naturalnych środków przeciw przeziębieniowych.
Miód naturalny wytwarzany jest przez pszczoły z nektarów kwiatów lub spadzi (substancja wydalana przez mszyce, które żerują na drzewach). Przekształcanie ich w miód następuje w organizmie pszczoły, a następnie w plastrach. Polega na odparowaniu wody oraz na kilku przemianach biochemicznych, m.in. rozkładzie sacharozy na glukozę i fruktozę.
O smaku i aromacie miodu decydują składniki olejków eterycznych pochodzących z nektaru. Dojrzały miód ma konsystencję gęstego syropu, który krystalizuje się w okresie przechowywania. W skład miodu wchodzi niewiele witamin, ale jest za to źródłem dużych ilości łatwo przyswajalnych cukrów prostych, kwasów organicznych, soli mineralnych, przeróżnych substancji organicznych, zwłaszcza w połączeniu z pyłkiem pszczelim i propolisem. Dobroczynna rola pyłku i propolisu nie została jeszcze do końca wyjaśniona przez naukowców. Niezwykle ważne jest, aby miód nie był poddawany działaniu zbyt wysokich temperatur, niszczących zawarte w nim substancje bioaktywne. Optymalna temperatura, w której przyrządzamy miód w celach leczniczych, nie powinna przekraczać 45°C. Aby uzyskać jak najlepszy efekt, zaleca się rozpuścić jedną łyżeczkę stołową miodu w ciepłej wodzie (pół szklanki) i pozostawić na około 10-12 godzin. Tak przygotowany napój należy pić małymi łyżeczkami na czczo. Ponadto zaleca się przechowywać miód szczelnie zamknięty, ponieważ miód wchłania wilgoć i obce zapachy. Miód najlepiej przechowywać w suchym, przewiewnym pomieszczeniu w temperaturze 5-17°C.
Kolor, zapach, smak i skład miodu zależy przede wszystkim od rodzaju i gatunku roślin, z których pszczoły zebrały nektar.
W zależności od surowca, z jakiego powstał miód, rozróżniamy trzy zasadnicze jego typy:
-
miody nektarowe (kwiatowe)
-
miody spadziowe
-
miody mieszane (nektarowo-spadziowe)
W zależności od koloru miodu, rozróżniamy dwa typy:
-
miody jasne
-
miody ciemne
OPISY POSZCZEGÓLNYCH RODZAJÓW MIODU:
Miód akacjowy – (nektarowy, jasny) – kolor biały lub kremowy, zapach kwiatów akacji, smak słodki, mdły. Długo nie krystalizuje. Zalecany diabetykom. Stosowany przy zaburzeniach trawienia (zgaga, nadkwasota) oraz schorzeniach nerek i przewodu moczowego – zapobiega tworzeniu się kamieni nerkowych.
Miód rzepakowy – (nektarowy, jasny) – kolor biały do jasnożółtej, o słabym zapachu kwiatów rzepaku, o smaku słodkim z dodatkiem gorzkiego. Zawiera olejki eteryczne, glukozę, goryczki, witaminy i sporo aminokwasów. Szybko krystalizuje, zapach i wygląd po skrystalizowaniu mało apetyczny. Wspomaga leczenie schorzeń wątroby, trzustki, nerek, dróg moczowych, układu krwionośnego. Ma działanie wzmacniające.
Miód lipowy – (nektarowy, jasny) – kolor herbaciany, zapach kwiatów lipy, smak ostry, gorzkawy. Zawiera olejki eteryczne, saponiny, witaminę C i inne składniki o działaniu napotnym, przeciwgorączkowym, wykrztuśnym i uspakajającym. Posiada dużą aktywność antybiotyczną.
Miód koniczynowy – (nektarowy, jasny) – z koniczyny białej – słomkowy o słodkim smaku; z czerwonej – łososiowy, lekko kwaśny. Słaby zapach kwiatów koniczyny. W miodzie tym jest dużo glikozydów, alkaloidów, kurmaryny, witamin i barwników. Działa uspakajająco, stosowany jest w wyczerpaniu nerwowym i anemii.
Miód malinowy – (nektarowy, jasny) – barwa złocista, zapach malin o kwaśnym smaku. Zawiera dużo kwasów organicznych, w tym salicylowy, dużo pektyn i witamin oraz sporo mikroelementów. Stosowany jest leczniczo w wielu schorzeniach, m.in. w przeziębieniach, grypie, schorzeniach górnych dróg oddechowych, a także miażdżyc.
Miód wielokwiatowy – (nektarowy, ciemny) – zbierany z różnych ziół i roślin uprawnych. Najczęściej jest koloru jasnobrązowego, o zapachu zależnym od zebranego nektaru. Stosowany przy schorzeniach alergicznych i dróg oddechowych, np. astmie.
Miód gryczany – (nektarowy, ciemny) – koloru bursztynowego lub brązowego, o silnym zapachu kwiatów gryki i ostrym, lekko piekącym smaku. Zawiera sporą ilość substancji lotnych, pochodnych olejków eterycznych, soli mineralnych, enzymów, rutyny, inhibin, hormonów. Stosowany w schorzeniach układu krążenia, miażdżycy, osłabieniu pamięci, po dużych wysiłkach lub chorobach i w rekonwalescencji.
Miód wrzosowy – (nektarowy, ciemny) – koloru brunatnego, o zapachu kwiatów wrzosu i ostrym, gorzkawym smaku. Zawiera arbustynę, dużo soli mineralnych, kwasy organiczne i garbniki. Stosowany w zapaleniu dróg moczowych, kamicy nerkowej oraz zapaleniu jelit.
Miód z drzew iglastych – (spadziowy, jasny) – jest szarozielony, o zapachu korzennym, smaku delikatnym, aczkolwiek mało słodki. W tym miodzie występuje cukier spadziowy – melicytoza, oraz dużo dekstryn, związków azotowych i mikroelementów. Działa przeciwzapalnie, wykrztuśnie i antyseptycznie. Stosowany przy obniżonej odporności organizmu, schorzeniach płuc, stawów i układu nerwowego. Przeciwdziała promieniowaniu jonizującemu.
Miód z drzew liściastych – (spadziowy, jasny) – mieszanina głównie lipy, klonu jawor. Barwa zielonkawo-złocista i szarozielona. Posiada słaby zapach korzenny, a smak raczej cierpki. Ma właściwości moczopędne, żółciopędne oraz przeciwzapalne i dezynfekujące.
Miód mieszany (ciemny) – kolor brunatno-zielony, zapach różny, przeważnie korzenny; mało słodki. Ma dużą aktywność antybiotyczną.
Walory lecznicze
Odmiana miodu:
Rzepakowy
-
wątroba i drogi żółciowe
-
serce i naczynia wieńcowe
-
stany zapalne dróg oddechowych
Akacjowy
-
zaburzenia przewodu pokarmowego
-
nerki i układ moczowy
-
przeziębienia
Lipowy
-
górne i dolne drogi oddechowe
-
serce i układ krążenia
-
układ nerwowy, stres
Gryczany
-
układ krążenia, miażdżyca
-
wątroba i działanie odtruwające
-
niedokrwistość z niedoboru żelaza
Wrzosowy
-
nerki, drogi moczowe, prostata
-
stany zapalne jamy ustnej i gardła
-
stany zapalne żołądka i jelit
Wielokwiatowy
-
stany alergiczne dróg oddechowych
-
wyczerpanie fizyczne i psychiczne
-
serce i naczynia krwionośne
Spadziowy z drzew iglastych
-
dolne drogi oddechowe
-
przewód pokarmowy, zaparcia, biegunki
-
choroby serca i naczyń, nerwice
Spadziowy z drzew liściastych
-
nerki i drogi moczowe
-
wątroba i drogi żółciowe
-
przewód pokarmowy, jelita
Nektarowo-spadziowy
-
stany wyczerpania fizycznego i psychicznego
-
serce i układ krążenia
-
zaburzenia trawienne
Na tej podstawie istnieje możliwość doboru odpowiedniego miodu do profilaktyki i leczenia wspomagającego podstawową terapię leczniczą określonych schorzeń. Dotyczy to głównie chorób serca i układu krążenia, dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, wątroby oraz nerek i dróg moczowych.
SPOŻYWANIE I DAWKOWANIE MIODU
W celu lepszego wykorzystania właściwości leczniczych miodu powinno się go spożywać w postaci roztworu (1 łyżka do 3 miodu rozpuszczona w letniej wodzie lub mleku) przygotowanego 10-12 godzin przed wypiciem na czczo (bezpośrednio przed spożyciem można dodać nieco soku z cytryny). Dzięki temu aktywowane zostają substancje biologicznie czynne, takie jak enzymy (posiadają silne właściwości bakteriobójcze oraz uodparniające).
ZALECANE DZIENNE SPOŻYCIE:
(nie zaleca się podawania miodu niemowlętom do 1 roku życia)
-
dzieci 1-2 lat: 7 g dziennie
-
dzieci 2-6 lat: 10-20 g dziennie
-
dzieci 6-12 lat: 30-50 g dziennie
-
młodzież i dorośli: 60-150 g dziennie
ZALECANE DZIENNE SPOŻYCIE W CELACH LECZNICZYCH:
-
w schorzeniach układu moczowego: 2-4 łyżek
-
w schorzeniach serca i naczyń, układu nerwowego, jelit, wątroby: 3-6 łyżek
-
w schorzeniach układu oddechowego: 4-6 łyżek